Przedstawiamy uwarunkowanie dotyczące strategii rozwoju lokalnego wynikające z ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Strategię rozwoju ponadlokalnego

Zgodnie z Art. 10g. 1. Ustawy o samorządzie gminnym, gminy sąsiadujące, powiązane ze sobą funkcjonalnie, mogą opracować strategię rozwoju ponadlokalnego będącą wspólną strategią rozwoju tych gmin w zakresie ich terytorium.

 Strategia rozwoju ponadlokalnego:

–     jest opracowywana z udziałem powiatu, jeżeli w jej opracowywaniu uczestniczą wszystkie gminy z terytorium tego powiatu;

–  może być opracowywana z udziałem powiatu, jeżeli przynajmniej jedna gmina,

o której mowa w ust. 1, znajduje się na jego terytorium.

Zgodnie z pkt 4 art. 10 g w celu przygotowania i realizacji strategii rozwoju ponadlokalnego gminy mogą tworzyć w szczególności związek międzygminny, o którym mowa w art. 64, lub stowarzyszenie, o którym mowa w art. 84, lub zawierać porozumienie międzygminne, o którym mowa w art. 74. 

Należy przypomnieć, że wspominane wyżej relacje pomiędzy gminami, mają różny charakter.

Art. 64. 1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.

Art. 74. 1. Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych.

Art. 84. 1. W celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami.

Projekt strategii rozwoju ponadlokalnego opracowuje wójt albo organ wykonawczy związku międzygminnego albo stowarzyszenia oraz przedkłada go zarządowi województwa w celu wydania opinii dotyczącej sposobu uwzględnienia ustaleń i rekomendacji w zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej w województwie określonych w strategii rozwoju województwa.

 Strategia rozwoju ponadlokalnego jest przyjmowana przez organ stanowiący związku międzygminnego albo stowarzyszenia, w drodze uchwały.

Strategia rozwoju ponadlokalnego opracowana przez porozumienie międzygminne jest przyjmowana przez właściwe rady gmin i obowiązuje od dnia jej przyjęcia przez ostatnią radę gminy. Strategia rozwoju ponadlokalnego opracowana z udziałem powiatu jest przyjmowana również przez radę powiatu i obowiązuje od dnia jej przyjęcia przez ostatnią radę gminy lub powiatu.

Nowelizacja ustawy o zasadach prowadzenie polityki rozwoju wprowadza porozumienie terytorialne – umowę określającą w szczególności przedsięwzięcia priorytetowe dla rozwoju danego obszaru objętego tym porozumieniem. Ma ono służyć przede wszystkim uzgadnianiu interwencji istotnych z punku widzenia społeczności lokalnych (danej gminy, kilku gmin lub powiatu).

Zgodnie z art. Art. 14rb pkt.2  UZPPR Porozumienie terytorialne określa w szczególności przedsięwzięcia priorytetowe dla rozwoju danego obszaru zgodne z celami wynikającymi ze strategii rozwoju, w tym przewidywane źródła ich finansowania.

. Porozumienie terytorialne może być zawierane przez:

1)     zarząd województwa z jednostkami samorządu terytorialnego z obszaru tego województwa lub ich związkami, porozumieniami lub stowarzyszeniami, realizującymi zadania w zakresie polityki rozwoju wynikające ze strategii rozwoju województwa;

2)     ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, a także właściwego ministra, jeżeli zakres porozumienia terytorialnego tego wymaga, z gminą lub powiatem, lub ich związkami, porozumieniami lub stowarzyszeniami, w przypadku, gdy jego zasadność wynika z krajowej strategii rozwoju regionalnego;

3)     jednostki samorządu terytorialnego realizujące zadania w zakresie polityki rozwoju wynikające ze strategii rozwoju ponadlokalnego albo strategii rozwoju gmin objętych tym porozumieniem. 

Projekt porozumienia terytorialnego przygotowuje odpowiednio:

1)     zarząd województwa;

2)     minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego samodzielnie albo we współpracy z właściwym ministrem, jeżeli zakres porozumienia terytorialnego tego wymaga;

3)     wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo organ wykonawczy związku, porozumienia międzygminnego albo stowarzyszenia, który jest inicjatorem porozumienia terytorialnego.

Powyższe podmioty zasięgają opinii zarządu województwa co do spójności przygotowanego projektu porozumienia terytorialnego z odpowiednią strategią rozwoju województwa.

UWAGI

1.            Strategia ponadlokalna zwiera te same treści co gminna.

2.            Można założyć, że porozumienie terytorialne będzie podstawą o ubieganie się o środki unijne  w kolejnej pespektywie UE w sytuacje, gdy interwencja będzie obejmowała działania ponadlokalne.  Procedura przygotowania porozumienia wymaga, aby

w pierwszej kolejności powstało  związek, porozumienie lub stowarzyszenie, realizujące zadania w zakresie polityki rozwoju wynikające. Następny krok to opracowanie strategii ponadlokalnej w której umieszcza się zadania priorytetowe. Na realizacje tych zadań przygotowuje się porozumienie terytorialne.  Tak więc proces jest stosunkowo długi. 

3.            Trochę dziwna jest sytuacja powiatów. Nowelizacja UZPPR wprowadziła fakultatywne strategie dla gmin i porozumień ponadlokalnych, ale nie wprowadziła takiej zmiany

w ustawie o samorządzie powiatowym. Wskazuje jedynie, że powiat może uczestniczyć w opracowaniu strategii rozwoju ponadlokalnego. Określa także, że porozumienie terytorialne ma wynikać, ze strategii. A jednocześnie wskazuje jako podmiot, który może być uczestnikiem porozumienia terytorialnego pomiędzy samorządem wojewódzkim lub rządem. Przyznaje, że tego nie rozumiem. Wydaje się celowe, aby samorządy powiatowe włączyły się w tworzenie porozumień samorządów gminnych.