Związku Samorządów Polskich opracowany w ramach programu Partycypacyjny Raport o stanie Gminy.

Szanowni Państwo

Miło mi poinformować, że Związek Samorządów Polskich otrzymał dofinansowanie w ramach programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2019, na realizacje projektu Partycypacyjny raport o stanie gminy.

Wśród zmian obejmujących ustawę o samorządzie gminnym/powiatowym/wojewódzkim, znalazł się obowiązek corocznego przedstawiania przez władze wykonawcze właściwej Radzie/organowi stanowiącemu nowego dokumentu jakim jest Raport o stanie właściwej jednostki samorządu terytorialnego – JST (Raport).

Raport ten ma obejmować podsumowanie działalności wójta w roku poprzednim, w szczególności obejmować sprawozdanie z realizacji polityk, programów i strategii, uchwał rady gminy i budżetu obywatelskiego.

Nad przedstawionym raportem o stanie gminy przeprowadzana będzie coroczna debata. Udział w tej debacie wziąć będą mogli nie tylko radni, ale również mieszkańcy. Ustawa narzuca samorządom wdrożenie nowego, dotychczas nie stosowanego, narzędzia kontroli publicznej, dającego mieszkańcom możliwość oceny polityk publicznych realizowanych przez JST, w oparciu o dokumenty planistyczne (strategie, programy, itp.), a przez to pośrednio wpływ na kształtowanie treści tych polityk poprzez udział w debacie publicznej.

W naszej ocenie zarówno samorządy jak i mieszkańcy, którzy będą mogli uczestniczyć w debacie nad Raportem, na chwilę obecną nie są dostatecznie przygotowani do wdrożenia takiej formy partycypacji, a jedną z głównych przyczyn dotychczas obserwowanej, małej aktywności obywateli i organizacji w konsultacjach różnego rodzaju dokumentów planistycznych, a od tego roku również Raportu, może być fakt, iż często nie posiadają oni:

– wystarczającej wiedzy na temat funkcjonowania samorządów, w szczególności regulacji prawnych na podstawie których gminy, JST realizują swoje zadania, posiadanych przez nie kompetencji i obowiązków.

– wiedzy na temat metodologii tworzenia dokumentów polityk publicznych.

Przewidziane w projekcie działania skierowane są dla dwóch grup beneficjentów: przedstawicieli urzędów gmin oraz mieszkańców w tym przedstawicieli lokalnych organizacji społecznych.

W ramach projektu wspomniane grupy osób wspólnie przygotują metodykę opracowywania raportu, uwzględniając wymagania ustawowe oraz uwarunkowania wynikające z zasady partycypacji. Istotą FIO jest wspieranie społeczności lokalnej, jednak na tym etapie działań projektowych jako konieczny uznajemy udział przedstawicieli samorządu. Uważamy za celowe i optymalne rozwiązanie, by w planowanych warsztatach programowych uczestniczyły te same osoby. Zakładamy, że w tych działaniach będzie uczestniczyło 30 osób, reprezentujących 15 gmin, które wezmą udział w trzech dwudniowych warsztatach programowych.

Następnie zostaną przeprowadzone warsztaty szkoleniowe, mające na celu zapoznanie uczestników z wypracowaną podczas warsztatów programowych metodologią opracowania raportu i sposobem jego oceny. Weźmie udział 80 osób, reprezentujących 40 gmin (średnio po dwóch przedstawicieli z gminy). Będą to głównie osoby zaangażowane w lokalne życie społeczne, w szczególności osoby reprezentujące organizacje pozarządowe oraz mieszkańcy chcący aktywnie uczestniczyć w pracach nad zrównoważonym rozwojem gmin, co jest możliwe pośrednio, poprzez monitorowanie realizacji wskaźników zawartych w strategiach i innych dokumentach planistycznych sprawozdawanych w Raportach.

Realizacje projektu rozpocznie konferencja, która zostanie zorganizowana w maju.

O szczegółach podejmowanych działań w ramach projektu będziemy Państwa informowali, poprzez newslettery.

Adam Ciszkowski

Prezes ZSP